Tết Đoan Ngọ vào ngày 5/5 hàng năm, là dịp quan trọng để gia đình tụ họp, cầu chúc cho một năm mưa thuận, gió hòa. Đây cũng được coi là ngày Tết truyền thống ở nhiều nước Đông Á. Tại Việt Nam, ngày này đánh dấu thời điểm diệt sâu bọ, thờ cúng tổ tiên và chuẩn bị đồ cúng, không khí trở nên nhộn nhịp và vui vẻ. Mọi người tụ tập, thưởng thức các món ăn truyền thống và quây quần bên nhau, tạo ra không khí sum họp và gắn kết trong gia đình.
MÂM CÚNG TẾT ĐOAN NGỌ THEO TỪNG VÙNG MIỀN
Theo truyền thống, mâm cúng dâng lên lễ gia tiên trong ngày Tết Đoan Ngọ thường bao gồm những loại trái cây như vải và mận, cùng với rượu nếp và các loại bánh truyền thống như bánh gio, bánh ú tro, bánh tro. Đây là những món ăn mang đầy đủ ý nghĩa tâm linh, thể hiện lòng kính trọng và tri ân đối với tổ tiên.
Ngoài ra, để tạo nên không khí trang trọng và linh thiêng, gia chủ còn cần chuẩn bị hương thơm, hoa tươi, vàng mã. Tùy vào văn hóa, phong tục của từng vùng miền mà mâm cúng còn có thêm thịt vịt, chè trôi nước nữa.
MÂM CÚNG TẾT ĐOAN NGỌ MIỀN BẮC
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ tại miền Bắc Việt Nam được trang trí đặc sắc với những món ăn truyền thống có ý nghĩa tâm linh. Rượu nếp được coi là một món đặc biệt trong ngày này, với niềm tin rằng nó có khả năng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể, giúp bảo vệ sức khỏe của người ăn.
Một món ăn đặc trưng của miền Bắc là cơm rượu nếp cái hoa, nổi bật với màu vàng tươi và hương thơm đặc trưng. Đây thường được coi là một món không thể thiếu trong mâm cúng, và nó chỉ thực sự ngon và độc đáo khi làm tại miền Bắc.
Ngoài ra, một loại bánh truyền thống khác là bánh tro, được làm từ gạo nếp ngâm nước tro và gói trong lá chuối. Bánh tro không chỉ ngon miệng mà còn được cho là có đặc tính giải nhiệt và tiêu bệnh, theo quan điểm truyền thống được thừa kế từ cha ông.
MÂM CÚNG TẾT ĐOAN NGỌ MIỀN TRUNG
Ngoài các loại đồ cúng truyền thống, mâm cúng Tết Đoan Ngọ tại miền Trung Việt Nam còn đặc trưng với một số món ẩm thực độc đáo:
- Cơm rượu: Cơm rượu ở miền Trung thường được lên men theo phương pháp truyền thống, tạo thành những miếng nhỏ vuông vức, chín mềm từ bên trong ra ngoài. Đây là một món ăn cúng có hương vị đặc trưng, thường gắn liền với không khí trang trọng của ngày lễ.
- Thịt vịt: Miền Trung thường ưa chuộng thịt vịt trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Người dân tin rằng thịt vịt có công dụng làm mát, giải nhiệt cho cơ thể, bổ máu và giúp tiêu hóa tốt hơn. Đặc biệt, thời điểm này thịt vịt thường ngon và béo nhất.
- Chè kê: Mặc dù không phổ biến ở tất cả các tỉnh miền Trung, nhưng chè kê lại rất được ưa chuộng và xuất hiện trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ của Quảng Nam. Chè kê được nấu từ hạt kê, tạo ra một hương vị ngọt ngào và mùi thơm đặc trưng.
MÂM CÚNG TẾT ĐOAN NGỌ MIỀN NAM
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ ở miền Nam Việt Nam không chỉ có những loại đồ cúng truyền thống mà còn độc đáo với những món ăn đặc trưng của vùng này:
- Cơm rượu: Tại miền Nam, cơm rượu thường được vo thành viên tròn và thêm nước đường, tạo ra một hình dáng giống xôi chè ở miền Bắc. Hương vị đặc trưng và cách trình bày khác biệt làm cho cơm rượu trở thành một phần quan trọng trong mâm cúng.
- Bánh ú Bá Trạng: Bánh ú Bá Trạng là một phiên bản lớn hơn của bánh tro, được làm từ gạo nếp và nhồi thêm nhân, sau đó được luộc hoặc hấp. Mỗi loại lá gói (lá sen, lá chuối, v.v.) đều mang lại hương vị độc đáo cho bánh.
- Chè trôi nước: Chè trôi nước ở miền Nam thường là những viên bánh tròn được làm từ bột nếp trắng, có nhân đậu xanh bùi bùi bên trong. Tại đây, chè thường được ăn kèm với nước đường và nước cốt dừa, mang lại hương vị đặc trưng và ý nghĩa diệt sâu bọ tốt.
- Vải thiều trưng mâm cúng: Đặc điểm khác biệt ở miền Nam là việc chọn mua vải thiều quả đẹp, nhiều lá để trưng trên mâm cúng, tạo nên bức tranh mâm cúng đẹp mắt và ấn tượng.
VĂN KHẤN TẾT ĐOAN NGỌ THEO VĂN KHẤN CỔ TRUYỀN VIỆT NAM
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
– Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
– Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ)
Tín chủ chúng con là:……………………………………………
Ngụ tại:………………………………………………………….
Hôm nay là ngày Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ…………………, cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an.
Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
Nam mô A di Đà Phật!
VĂN KHẤN TẾT ĐOAN NGỌ TRONG NHÀ
Người cúng đốt 9 ngọn nến, thắp 9 nén nhang, quỳ lạy 9 lạy và khấn:
“Con nhất tâm kính bái, cung thỉnh cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại, hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch, ngày Tết Đoan Ngọ năm (thời gian hiện tại) vào giờ nhâm ngọ thanh long hoàng đạo là giờ cát tường, chúng con với tấm lòng thành kính hiếu nghĩa xin sửa soạn lễ vật, tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh kính mời cha mẹ, ông bà, cùng gia tiên tiền tổ nội ngoại hạ đàn thụ hưởng và chứng giám cho tấm lòng thành kính của chúng con.
Kính lạy cha mẹ ông bà cùng gia tiên nội ngoại, nhân ngày Tết Đoan Ngọ con cung thỉnh kính mời gia tiên nội ngoại trợ duyên cho chúng con làm lễ cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế bảo vệ mùa màng cho nhân dân, gia ân cho hương linh tiên tổ được mát mẻ ở nơi thiên giới, chúng con thỉnh cầu cha mẹ, ông bà, gia tiên tiền tổ nội ngoại phù hộ độ trì cho chúng con, Cầu tài tài đến. Cầu phúc phúc lai. Cầu đức đức thịnh. Cầu lộc lộc tồn. Hanh thông sự nghiệp vạn sự cát tường như ý.
Chúng con nhất tâm quy mệnh lễ, thành kính cung thỉnh lên gia tiên nội ngoại cầu xin gia tiên chứng lễ.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.”
VĂN KHẤN TẾT ĐOAN NGỌ NGOÀI TRỜI
Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:
“Đốt nến và đọc kinh. Khởi tâm thắp nến. Hào quang sáng bừng. Tâm thân thanh tịnh. Gạt bỏ phiền ưu. Thái thượng đại đan. Từ quang phổ chiếu. Thần tiên chứng đàn.Thắp nhang và đọc kinh. Hương phần bảo đỉnh. Khí đạt huyền không. Thần nhân hợp nhất. Yết kiến nguyệt cung. Thần thông linh hiển. Pháp hiện cửu vân. Đan điền linh tụ. Tâm quy mệnh lễ. Cáo hạ thần tiên.”
Quỳ xuống lễ 9 lễ. Văn khấn rằng:
“Con xin trấn minh nhất tâm quy mệnh lễ. Kính lạy Thượng Đế. Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ. Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ. Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế. Kính lạy Hàng Ma đại đế thánh quân, Trừ Ma đại đế thánh quân, Giáo Hóa đại đế thánh quân. Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ, Nguyên Thủy Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn. Kính lạy Càn khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ. Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài.
Kính lạy: Chư vị Thần Tướng. Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã. Kính lạy Tứ Đức Thánh Mẫu. Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy, Tản Viên Sơn Thánh Đô Đại Thành Hoàng. Kính lạy, Quốc chủ Đại Vương cảm thần Bạch Mã Linh Lang, cùng chư vị Thánh Quốc. Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới, hạ đàn chứng lễ.
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ giữa thiên địa minh chứng, chúng con nhất tâm thành kính sửa soạn lễ vật tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh tấu sớ kính trình lên Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài, xin chư ngài gợi ý lên Thượng Đế khai ân minh xét cho toàn cõi trần gian được giải thoát mọi kiếp nạn, tất cả tà ma, quỷ trùng không làm hại được dương gian, mùa màng được bội thu, chúng sinh đều được hoan ca hưởng đại phúc, người tốt vì dân vì nước, người lương thiện, người không sát sinh, được tăng thọ, tích phúc, được ban cho tài lộc, quan lộc, phúc lộc, vận khí hanh thông vạn sự như ý nguyện.
Cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, cùng chư ngài khai ân ban cho những linh hồn gia tiên của chúng con được hưởng đặc ân của Thượng Đế, được lên thiên giới hưởng đại phúc đại lộc.
Chúng con cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài minh anh xoi xét để các vị Thần Tiên chuyên diệt quỷ trừ tà trong tam giới được ra tay trừng phạt những kẻ ác nhân thất đức, hách dịch cường quyền ở trần gian, trừng phạt bọn trùng yêu, tà quái làm hại mùa màng.
Chúng con trấn minh nhất tâm thành kính nguyện rằng: Cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu đức đức thịnh, cầu lộc lộc tồn, ỷ trượng chư thiên, cung đức giáng hạ, hương biến tam giới thấu cửu trùng thiên. Chúng con cầu nguyện cho bách gia trăm họ và nhân dân Việt Nam, gia toàn khang ninh, nhân an vật thịnh, hiển vinh thụ huệ, thế thế chi an, ngàn thu vạn vạn tuế.
Nguyện cầu cho toàn cõi chúng sinh trong tam giới đều được hưởng ân huệ của Thượng Đế, vạn vật tự nhiên đều vinh danh Thượng Đế.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.
Chúng con xin đa tạ.”
Sau khi đọc xong văn khấn thì lại quỳ lễ 9 lần.
VĂN KHẤN CẦU XIN NGỌC HOÀNG ĐẠI ĐẾ VÀ THẦN TIÊN
Thắp 9 ngọn nến, 9 nén nhang và đọc kinh:
Đốt nến và đọc kinh. Khởi tâm thắp nến. Hào quang sáng bừng. Tâm thân thanh tịnh. Gạt bỏ phiền ưu. Thái thượng đại đan. Từ quang phổ chiếu. Thần tiên chứng đàn.Thắp nhang và đọc kinh. Hương phần bảo đỉnh. Khí đạt huyền không. Thần nhân hợp nhất. Yết kiến nguyệt cung. Thần thông linh hiển. Pháp hiện cửu vân. Đan điền linh tụ. Tâm quy mệnh lễ. Cáo hạ thần tiên.
Quỳ xuống lễ 9 lễ. Văn khấn rằng:
Con xin trấn minh nhất tâm quy mệnh lễ. Kính lạy Thượng Đế. Kính lạy Hỗn Côn Sư Tổ. Kính lạy Hồng Quân Lão Tổ. Kính lạy Ngọc Hoàng Đại Đế, Đông phương Thanh Đế, Nam phương Xích Đế, Tây phương Bạch Đế, Bắc phương Hắc Đế. Kính lạy Hàng Ma đại đế thánh quân, Trừ Ma đại đế thánh quân, Giáo Hóa đại đế thánh quân. Kính lạy Tam Thanh Sư Tổ, Nguyên Thủy Thiên Tôn, Đạo Đức Thiên Tôn, Linh Bảo Thiên Tôn. Kính lạy Càn khôn đại chiến thần Cửu Thiên Huyền Nữ, Thái Thượng Lão Quân, Huyền Thiên Trấn Vũ. Kính lạy chính nhất tổng quản đại Thần Tài
Kính lạy: Chư vị Thần Tướng. Thượng đàm thần tướng thiên thiên tướng. Trung đàm thần tướng thiên thiên binh. Hạ đàm thần tướng thiên thiên mã. Kính lạy Tứ Đức Thánh Mẫu. Kính lạy Tứ Hải Long Vương. Kính lạy, Tản Viên Sơn Thánh Đô Đại Thành Hoàng. Kính lạy, Quốc chủ Đại Vương cảm thần Bạch Mã Linh Lang, cùng chư vị Thánh Quốc. Kính lạy chư vị Sơn thần, Long thần, Thổ địa, Thổ công táo quân, Thổ kỳ, cùng chư vị thần tiên trong tam giới, hạ đàn chứng lễ.
Hôm nay là ngày Tết Đoan Ngọ giữa thiên địa minh chứng, chúng con nhất tâm thành kính sửa soạn lễ vật tiền vàng, nhang đăng cung thỉnh tấu sớ kính trình lên Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài, xin chư ngài gợi ý lên Thượng Đế khai ân minh xét cho toàn cõi trần gian được giải thoát mọi kiếp nạn, tất cả tà ma, quỷ trùng không làm hại được dương gian, mùa màng được bội thu, chúng sinh đều được hoan ca hưởng đại phúc, người tốt vì dân vì nước, người lương thiện, người không sát sinh, được tăng thọ, tích phúc, được ban cho tài lộc, quan lộc, phúc lộc, vận khí hanh thông vạn sự như ý nguyện.
Cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế, cùng chư ngài khai ân ban cho những linh hồn gia tiên của chúng con được hưởng đặc ân của Thượng Đế, được lên thiên giới hưởng đại phúc đại lộc.
Chúng con cầu xin Thượng Đế, Ngọc Hoàng Đại Đế cùng chư ngài minh anh xoi xét để các vị Thần Tiên chuyên diệt quỷ trừ tà trong tam giới được ra tay trừng phạt những kẻ ác nhân thất đức, hách dịch cường quyền ở trần gian, trừng phạt bọn trùng yêu, tà quái làm hại mùa màng.
Chúng con trấn minh nhất tâm thành kính nguyện rằng: Cầu tài tài đến, cầu phúc phúc lai, cầu đức đức thịnh, cầu lộc lộc tồn, ỷ trượng chư thiên, cung đức giáng hạ, hương biến tam giới thấu cửu trùng thiên. Chúng con cầu nguyện cho bách gia trăm họ và nhân dân Việt Nam, gia toàn khang ninh, nhân an vật thịnh, hiển vinh thụ huệ, thế thế chi an, ngàn thu vạn vạn tuế.
Nguyện cầu cho toàn cõi chúng sinh trong tam giới đều được hưởng ân huệ của Thượng Đế, vạn vật tự nhiên đều vinh danh Thượng Đế.
Chúng con xin đa tạ (3 lần).
Sau khi đọc xong văn khấn thì lại quỳ lễ 9 lần.
Trên đây là những bài cúng, văn khấn ngày 5/5 mà chúng tôi muốn chia sẻ đến bạn đọc. Cảm ơn bạn đã quan tâm theo dõi bài viết của chúng tôi! Đừng quên truy cập Xem ngày hoàng đạo để tham khảo thêm nhiều thông tin hữu ích hơn bạn nhé!