Cúng thôi nôi là một nghi thức truyền thống của người Việt, đã từng bước trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa dân gian từ xa xưa đến nay. Đây không chỉ là một nghi lễ mà còn là truyền thống được kế thừa và giữ gìn qua các thế hệ. Cúng thôi nôi không chỉ là cách thức cầu mong an lành mà còn là biểu tượng của niềm vui mừng khi một đứa bé mới chào đời. Để giúp các bậc phụ huynh chuẩn bị lễ cúng một cách chu đáo, Xem ngày hoàng đạo sẽ hướng dẫn chi tiết cách bày mâm cúng thôi nôi cho cả bé trai và bé gái.
CÚNG THÔI NÔI LÀ GÌ VÀ MỤC ĐÍCH?
Lễ thôi nôi hay “ngày bé có tuổi,” là một trong những lễ hội truyền thống của dân gian để đánh dấu cột mốc phát triển của đứa trẻ. Trong nghi thức này, việc bày trí mâm cúng và thực hiện bài khấn là những hoạt động không thể thiếu.
Khác với lễ cúng đầy tháng, mục đích chính của lễ thôi nôi không phải là thông báo về sự có mặt của em bé mới trong gia đình. Thay vào đó, lễ thôi nôi thường được tổ chức để tôn vinh và bảo vệ trẻ nhỏ khỏi những tác động tiêu cực của thế giới xung quanh. Đây cũng là dịp để gia đình thể hiện lòng biết ơn và nguyện vọng đối với các vị thần linh, Bà Mụ và Đức Ông.
CÁCH TÍNH NGÀY CÚNG THÔI NÔI
Nôi là loại giường nhỏ thường được các gia đình Việt Nam dùng để cho con nằm trong 12 tháng đầu. Vậy nên đúng như cái tên “thôi nôi”, bé sẽ không còn sử dụng loại giường này sau ngày này nữa. Ông cha ta có câu “Gái lùi 2 trai lùi 1”, nghĩa là đối với nữ thì ngày cúng sẽ trước 2 ngày so với ngày sinh, còn đối với nam là 1 ngày.
CÚNG THÔI NÔI CHO BÉ CHUẨN BỊ NHỮNG GÌ?
Mâm cúng thôi nôi cho bé thường có sự phân chia giữa mâm cúng thôi nôi bé trai và mâm cúng thôi nôi bé gái.
Dưới đây, Xem ngày hoàng đạo sẽ gợi ý đến bạn mâm cúng thôi nôi đơn giản và đầy đủ nhất sẽ gồm có các mâm cúng:
MÂM CÚNG 12 BÀ MỤ VÀ 1 ĐỨC ÔNG
- 1 con gà luộc nguyên con, tư thế luộc gà nên ngẩng cao đầu và không bị nghiêng ngả sang bên nào.
- Trầu têm hình cánh phượng.
- Heo quay, bánh hỏi.
- 1 đĩa trái cây nhiều màu.
- 1 bình hoa tươi.
- 12 đĩa xôi nhỏ, 1 đĩa xôi lớn
- 12 chén chè nhỏ (với mâm cúng thôi nôi bé trai chọn chè đậu trắng, mâm cúng thôi nôi bé gái chọn chè trôi nước), 1 tô chè lớn.
- 12 chén cháo nhỏ, 1 tô cháo lớn.
- 12 chén nước hoặc rượu trắng.
- 12 cây nến, hương để thắp.
- Bộ giấy tiền.
- 1 đôi đũa hoa.
MÂM CÚNG THẦN TÀI, THỔ ĐỊA VÀ ÔNG TÁO
- 1 đĩa trái cây ngũ quả, nên chọn nhiều màu sắc.
- 1 chén chè, thường là chè đậu xanh.
- 1 bộ tam sên gồm có thịt, trứng, tôm hoặc cua.
- 3 ly nước, hoa và hương để thắp.
MÂM ĐỒ ĐỂ BÉ BỐC
- Bánh kẹo
- Lược chải tóc
- Xôi
- Sách vở
- Kéo
- Máy tính
- Tiền
- Vàng
- Bút
- Máy ảnh
- Quả bóng
- Ống tiêm
- Tai nghe…
CÁCH BÀY MÂM CÚNG THÔI NÔI CHO BÉ
Cách bày mâm cúng thôi nôi cho bé là một phần quan trọng trong nghi thức cúng lễ. Hành động này không chỉ thể hiện sự tôn kính đối với các vị thần linh và tổ tiên mà còn là cách thể hiện lòng tri ân và niềm vui mừng trước sự xuất hiện của đứa bé mới.
Đối với mâm cúng Bà Mụ và Đức Ông, việc sắp xếp cần tuân theo những nguyên tắc nhất định. Bàn nhỏ đặt trước để cúng Đức Ông, bàn lớn cao hơn để bày mâm cúng 12 Bà Mụ. Mâm cúng phải được sắp xếp gọn gàng và đẹp mắt, cháo và chè có thể đặt ở hai bên hoặc xung quanh mâm cúng, gà luộc đặt giữa mâm. Bình hoa đặt ở phía Đông, hoa quả và lễ vật ở phía Tây.
Trong trường hợp cúng đất đai, mâm cúng nên được đặt ở ngoài sân hoặc cổng chính và hướng ra phía ngoài. Đối với mâm cúng gia tiên, nó phục vụ việc cúng đến Thành Hoàng, Cửu Huyền thất tổ và ông bà tổ tiên. Việc chuẩn bị mâm cúng gia tiên thường tùy thuộc vào điều kiện và ý muốn của gia đình, là dịp để thể hiện lòng tri ân và tôn vinh những người đã khuất.
VĂN KHẤN CÚNG THÔI NÔI CHO BÉ
Dưới đây là bài cúng, bài văn khấn cúng thôi nôi cho bé gái, bé trai chuẩn nhất:
“Nam mô A Di Đà Phật! (x3)
Nam mô Đại Bi Quan Thế Âm Bồ tát
Con lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
Con kính lạy Đệ tam Thiên Mụ đại tiên chúa
Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ……
Vợ chồng con là ……………… sinh được con (trai, gái) đặt tên là …………
Chúng con ngụ tại …………
Nay nhân ngày đầy năm chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu, tên …………….. sinh ngày ………………… được mẹ tròn, con vuông.
Cúi xin chư vị tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật , phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngon, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nghĩ lo.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
Nam mô A Di Đà Phật! (x3)”
Sau khi đọc xong bài cúng thôi nôi, người cúng sẽ vái lạy và tiến hành nghi thức bắt miếng cho bé. Với nghi thức này, bé sẽ bốc món đồ trong mâm được chuẩn bị sẵn.
Ý NGHĨA CỦA VIỆC CHO BÉ BỐC ĐỒ TRONG THÔI NÔI
Việc cho bé bốc đồ trong lễ thôi nôi không chỉ là một nghi lễ truyền thống mà còn mang ý nghĩa tượng trưng về nghề nghiệp tương lai của bé, dựa vào món đồ đầu tiên mà bé bốc được. Dưới đây là ý nghĩa tượng trưng của một số món đồ phổ biến:
- Máy tính cầm tay: Tượng trưng cho sự sáng tạo và kỹ năng công nghệ, bé có thể trở thành chuyên gia tài chính, nhân viên kế toán, nhà nghiên cứu hay nhà toán học.
- Ống nghe: Cho thấy sự quan tâm đến y học, bé có thể trở thành bác sĩ, y tá, điều dưỡng, hay chuyên viên chăm sóc sức khỏe.
- Sách: Đánh dấu sự ham học hỏi và nghiên cứu, bé có thể phát triển thành nhà giáo, nhà văn, nhà thơ, hay nhà nghiên cứu.
- Bút: Liên quan đến việc viết lách, bé có thể trở thành nhà báo, nhà văn, nhà thơ, hay phóng viên.
- Micro: Mối liên kết với giao tiếp và nói, bé có thể phát triển thành nhà hùng biện, chính trị gia, diễn thuyết gia, phát thanh viên, hay biên tập viên.
- Máy bay, ô tô: Thường là sự ưa thích của bé trai, món đồ này có thể tượng trưng cho nghề kỹ sư chế tạo ô tô, máy bay, phi công, hay vận động viên đua xe chuyên nghiệp.
- Búp bê: Được yêu thích bởi bé gái, món đồ này có thể dự đoán nghề nghiệp như giáo viên dạy trẻ, nhà thiết kế thời trang, hay chuyên viên làm đẹp.
- Gương, lược, độ cột tóc – kẹp tóc: Nếu bé chọn các món này, có thể bé có xu hướng quan tâm đến làm đẹp, sự chỉn chu, và có thể phát triển thành chuyên viên thẩm mỹ, chuyên gia trang điểm, hay nhà tạo mẫu tóc.
- Bộ đồ chơi nhà bếp: Đây có thể là dấu hiệu của những đầu bếp tương lai.
Lưu ý: Việc bốc đồ chỉ mang tính chất tham khảo, chưa phải là yếu tố quyết định nghề nghiệp cho bé trong tương lai. Bởi nghề nghiệp còn phụ thuộc, tác động từ rất nhiều yếu tố nên gia đình không cần quá đặt nặng việc bốc đồ này nhé.
Trên đây là những thông tin hướng dẫn bạn cách để cúng thôi nôi cho bé trai và bé gái chi tiết nhất. Hy vọng với những kinh nghiệm phía trên thì bạn đã có thể tổ chức được một buổi thôi nôi cho bé một cách hoàn mỹ.